20 ม.ค.ปีนี้เป็นวันคล้ายวันเกิดปีที่ 136 ของ ‘มัลลี คงประภัศร์’ หรือ ‘ครูหมัน’ ผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็นครูนาฏศิลป์คนสำคัญของไทย กูเกิลจึงอุทิศ ‘กูเกิลดูเดิล’ เพื่อรำลึกถึงในวันนี้

ภาพการ์ตูนกูเกิลดูเดิลที่ปรากฎพร้อมตัวอักษร Google ในเสิร์ชเอ็นจินชื่อดังระดับโลก วันนี้ (20 ม.ค. 2562) อุทิศให้กับ ‘มัลลี คงประภัศร์’ ซึ่งเป็นที่รู้จักในฐานะ ‘ครูหมัน’ ผู้ได้รับการยกย่องเป็นบุคคลสำคัญที่มีคุณูปการต่อแวดวงนาฏศิลป์ไทยในอดีต

มัลลี (หมัน) คงประภัศร์  (ครูหมัน) มีนามเดิมว่า “ปุย” เป็นบุตรีคนที่ 3 ของนายกุกและนางนวม ช้างแก้ว เกิดเมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2426 มีภูมิลำเนาอยู่ที่บ้านปากคลองวัดรั้วเหล็ก (ปัจจุบันคือวัดประยุรวงศาวาส) อำเภอบางกอกใหญ่ จังหวัดธนบุรี  และมีโอกาสได้ชมการแสดงละครรำในวังตั้งแต่ยังเด็ก เพราะมารดาเป็นข้าราชบริพารประจำห้องเสวยของพระองค์เจ้าสุริยวงศ์ฯในวัง เด็กหญิงปุยได้มีโอกาสชมละครรำของพระองค์เจ้าวัชรีวงศ์ฯ ที่เข้าไปแสดงประจำในวังหลวง จึงมีความหลงไหลพอใจในบทบาทของตัวละครมากจนถึงกับแอบหนีมารดาติดตามคณะละครเจ้าขาวไป และได้รับการฝึกสอนอย่างจริงจังจากครูละครคนสำคัญของวัง

‘หมัน’ เป็นชื่อที่ได้มาจากบทบาท ‘สมันน้อย’ ในละครดาหลัง ซึ่งเป็นบทบาทที่ทำให้เจ้านายหลายพระองค์ชมชอบ ‘มัลลี คงประภัศร์’ สมัยยังเด็ก และเมื่อโตขึ้นก็ได้รับการยกย่องว่ามีความสามารถในการแสดงโขนและละครรำหลายบทบาท สามารถขึ้นแสดงแทนในบทบาทชายได้ ก่อนจะกลายมาเป็นครูรุ่นบุกเบิกของโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร์ที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2477 หรือ ‘วิทยาลัยนาฏศิลป์’ ในปัจจุบัน

ตลอดระยะเวลาแห่งการเป็นครูนาฏศิลป์ ครูหมันมีบทบาทสำคัญในการประสิทธิ์ประศาสตร์ความรู้แก่นักเรียนนาฏศิลป์ และมีการบันทึกด้วยว่า ครูหมันมีความสามารถในการประดิษฐ์ท่ารำร่วมกับครูท่านอื่นๆ และมีโอกาสได้รับเชิญไปแสดงนาฏศิลป์ในต่างประเทศหลายครั้ง จึงถือเป็นการช่วยเผยแพร่นาฏศิลป์ไทยให้เป็นที่รู้จักในต่างแดน

ทั้งนี้ ครูหมันถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2514 ขณะมีอายุได้ 89 ปี